CMOS:
CMOSها یک تراشه بر روی مادربردها هستند که وظیفه ذخیرهی اطلاعات و تنظیمات بایوس را به عهده دارند. اولین CMOS ( با نام کامل comelentary metal-oxide semiconductor ) توسط شرکت IBM به نام مدل ۱۴۶۸۱۸ با توانایی ذخیرهی حجم ۶۴ بایت اطلاعات ساخته شد.
این تراشه از طریق یک باطری کوچک که به نام باطری CMOS معروف است، تغذیه شده و اطلاعات از قبیل زمان تاریخ و تنظیمات سختافزاری را در خود نگه میدارد. علت وجود این باطری بر روی مادربرد تغذیه تراشه CMOS در هنگام خاموشی دستگاه میباشد و انواع مختلفی دارند اما رایجترین آنها دارای ولتاژ ۳ ولت هستند.
گاهی اوقات CMOS با نام RTC هم شناخته میشوند که مخفف Real-Time Clock است.
Bios:
وظیفه بایوس بررسی و تشخیص عملکرد درست سختافزار سیستم از طریق ارتباط پردازنده سیستم با سایر قطعات مثل کارت گرافیک، پورتهای هارد، کارتهای صدا و بقیهی سختافزار سیستم است.
در واقع بایوس نرمافزاری است که روی تراشهی CMOS نصب میگردد و هر مادربرد CMOS و BIOS مخصوص به خود دارد اما مدل باطریها معمولا مشترک است.
ارتباط بین CMOS و BIOS :
با روشن شدن سیستم و بوت شدن کامپیوتر BIOS از روی حافظهی CMOS تمامی اطلاعات سختافزاری سیستم و CMOS را دریافت و عملکرد سختافزار را چک میکند.
بهتر است بدانیم چنانچه باطری CMOS خراب یا به پایان عمرش رسیده باشد باعث اختلال در عملکرد بایوس خواهد شد. و راحتترین روش تشخیص خرابی باطری تنظیم نبودن ساعت و تاریخ است.
برای مثال بارها تنظیمات بایاس را انجام میدهید اما به محض خاموش کردن سیستم و قطع برق به دلیل عدم وجود باطری تمامی تنظیمات به حالت قبل باز میگردد و ذخیره نمیشود. در این موارد سادهترین کار، تعویض باطری بایوس یا همان باطری CMOS است.
چگونه به صفحه تنظیمات بایاس وارد شویم؟
هنگامیکه سیستم را روشن میکنید به محض نمایان شدن LOGO در پائین آن راهنمای وارد شدن به هر سیستم نوشته شده است و خیلی سریع به پایان میرسد. در اکثر PCها با فشردن کلید DELETE پس از مشاهدهی اولین تصویر میتوانید وارد صفحهی تنظیمات بایوس شوید.
در برخی فرمان press F1 to enter setup روی صفحه ظاهر میشود.
در لپتاپها معمولا با فشردن کلیدهای F میتوان وارد بایاس شد. پس از وارد شدن به صفحهی بایاس تنظیمات سختافزاری نمایان میشود که در همین صفحه توسط کاربر قابل تغییر است. تنظیماتی از قبیل تاریخ، ساعت، نحوهی بوت را میتوان تغییر داد. اما اگر تغییرات پس از خاموش کردن سیستم به حالت اول برگردد به احتمال زیاد باطری ضعیف شده است. باطری را تعویض و تنظیمات را دوباره انجام دهید.
در صورتیکه با تعویض باطری، به نتیجه نرسیدید سیستم خود را به دست متخصصان بسپارید